
اختلال طیف اوتیسم (درخودماندگی) اختلالی مغزی است که رفتار و توانایی برقراری ارتباط و تعامل با دیگران را در فرد مختل می کند. این اختلال می تواند خفیف یا شدید باشد و علت آن هنوز مشخص نیست.
نشانه های کلیدی در اوتیسم
برای اینکه کودکی مبتلا به اوتیسم تشخیص داده شود باید علائم این اختلال را در اوایل کودکی نشان دهد. گاهی علائم تا زمانی که کودک به مدرسه برود خود را نشان نمی دهند.
علائم اختلال اوتیسم شامل 2 حیطه کلیدی است:
- تعاملات و ارتباطات اجتماعی:
کودکان مبتلا به اوتیسم در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. آنان اغلب متوجه حالات چهره نمی شوند و از تماس چشمی دوری می کنند. به علاوه، اغلب لمس شدن را دوست ندارند. بسیاری از خردسالان ترجیح می دهند با دیگران بازی نکنند و تعاملی نداشته باشند.
زمان بسیار طولانی تری طول می کشد تا کودکان مبتلا به اوتیسم تکلم را یاد بگیرند. اما تکلم تنها مسأله ای نیست که تحت تأثیر قرار می گیرد. والدین این کودکان بعضی اوقات گمان می کنند که کودکانشان ناشنوا هستند؛ اما کودکان ناشنوایی که نمی توانند صحبت کنند به دنبال راه های دیگری برای ارتباط می گردند مانند حرکات دست که کودکان مبتلا به اوتیسم اینطور نیستند. به نظر می رسد اهمیتی به اینکه می توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند یا نه نمی دهند.
- علایق محدود:
کودکان مبتلا به اوتیسم تمایل دارند به چیزهای خاصی علاقه شدید نشان دهند در حالیکه به سایر چیزها علاقه کمی نشان می دهند. خردسالان ممکن است کاملاً غرق در اشیا چرخان و یا درخشان شوند و چیزهای دیگر را نادیده بگیرند. کودکان بزرگتر ممکن است با یک موضوع مشغول شوند مثل آب و هوا، اعداد یا ورزش ها.
کودکان مبتلا به اوتیسم همچنین تمایل دارند آدابی را مو به مو اجرا کنند، برای مثال غذاهای خاص را با ترتیب خاصی خورده و یا برای رفتن از جایی به جای دیگر هر بار از همان مسیر استفاده کنند. اگر این عادات مختل شوند کودک آشفته می شود.
علائم دیگر در اوتیسم
کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است:
- به نشانه علاقه به اشیا اشاره نکند (مثلاً اشاره به هواپیمای در حال پرواز).
- وقتی شخصی دیگر به چیزی اشاره می کند به آن نگاه نکند.
- در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل بوده و یا اصلاً تمایلی به دیگران نداشته باشد.
- از تماس چشمی پرهیز کند یا بخواهد تنها باشد.
- فهم احساسات دیگران و یا صحبت درباره احساساتشان برایشان مشکل باشد.
- ترجیح دهد درآغوش گرفته نشود و یا تنها زمانی که خودش می خواهد در آغوش گرفته شود.
- به نظر برسد وقتی دیگران با او صحبت می کنند متوجه نیست اما به صداهای دیگر واکنش نشان دهد.
- نسبت به دیگران مشتاق باشد اما نداند چطور با آنها صحبت، بازی یا ارتباط برقرار کند.
- کلمات یا عبارات گفته شده را تقلید یا تکرار کند و یا به جای زبان عادی کلمات یا عبارات را تکرار کنند.
- در بیان نیازهایش با استفاده از کلمات یا حرکات معمول مشکل داشته باشد.
- بازی های خیالی و تظاهری را بازی نکند (مثل غذا دادن به عروسک)
- کارها را بارها و بارها تکرار کند.
- در سازگار شدن با تغییر یک روتین مشکل داشته باشد.
- واکنش های غیرمعمول به بوها، مزه ها، ظواهر، احساسات یا صداهای اشیا داشته باشد.
- مهارت هایی که داشته را از دست بدهد (مثلاً کلماتی که قبلاً استفاده می کرد دیگر به کار نبرد).
اگر هر یک از علائم اوتیسم را که در بالا لیست شده در کودک خود مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید. تست شنوایی نیز به شما کمک می کند متوجه شوید که ایا برخی علائم مربوط به مشکلات شنوایی هستند یا خیر. اگر کودک شما به اوتیسم مبتلا باشد بسیار مهم است که هرچه زودتر تشخیص داده شود. برخی مشکلات ناشی از اوتیسم در صورت تشخیص زودهنگام می توانند بهبود یابند.
درمان اوتیسم
درمان صحیح اوتیسم به سن کودک، شدت اختلال و وجود بیماری های دیگر در کودک بستگی دارد. اوتیسم قابل درمان نیست اما کودکان می توانند بر بسیاری از مشکلات ناشی از آن فائق آیند.