اغلب ما دید رنگی معمولی داریم اما برخی افراد دچار نقص در دید رنگی هستند؛ یعنی درک آن ها از رنگ ها با آنچه که اغلب ما می بینیم متفاوت است. انواع شدیدتر این نقص ها به عنوان کوررنگی شناخته می شوند.
افراد دچار کوررنگی قادر به تشخیص تفاوت هایی که برای اغلب ما واضح است نیستند. افرادی که به انواع شدیدتر آن دچار نیستند ممکن است حتی تا زمانی که تست ندهند متوجه شرایط خود نشوند. به طور کلی کوررنگی یعنی فرد قادر به دیدن رنگ ها به صورت طبیعی نیست و با نام نقص دید رنگی نیز شناخته می شود. کوررنگی اغلب زمانی اتفاق می افتد که فرد نتواند رنگ های مشخص را از هم تمییز دهد که بیشتر در مورد رنگ های سبز و قرمز و در مواردی رنگ آبی رخ می دهد.
در شبکیه چشم دو نوع سلول اصلی وجود دارند که نور را تشخیص می دهند: سلول های استوانه ای و سلول های مخروطی. سلول های استوانه ای تنها تاریکی و روشنی را تشخیص داده و به سطوح پایین نور بسیار حساس هستند. سلول های مخروطی رنگ ها را تشخیص داده و در نزدیکی مرکز بینایی متمرکز هستند. 3 نوع سلول مخروطی وجود دارند که می توانند رنگ های قرمز، سبز و آبی را ببینند. مغز با دریافت پیام های ورودی از این سلول ها درک رنگی ما را شکل می دهد.
وقتی که یک یا تعداد بیشتری از این سلول های مخروطی وجود نداشته باشند، به درستی کار نکنند و یا رنگی متفاوت از حالت طبیعی را تشخیص دهند کوررنگی می تواند اتفاق بیفتد. کوررنگی شدید زمانی رخ می دهد که هیچ یک از این سه نوع سلول وجود نداشته باشند. کوررنگی خفیف زمانی است که هر سه نوع سلول مخروطی وجود دارند اما یکی از آنها به درستی کار نکند و رنگی غیر از رنگ طبیعی را تشخیص دهد.
درجات مختلفی از کوررنگی وجود دارد:
برخی افراد با نقص خفیف در نور خوب می توانند رنگ ها را به صورت طبیعی ببینند اما در نور کم دچار مشکل می شوند. برخی دیگر در هیچ نوری نمی توانند برخی رنگ ها را از هم تمییز دهند. شدیدترین حالت کوررنگی که در آن همه چیز به صورت سایه های خاکستری دیده می شود شایع نیست.
کوررنگی اغلب هر دو چشم را به صورت یکسان درگیر می کند و در تمام طول عمر باقی می ماند. گرچه در بیشتر موارد ارثی بوده و از بدو تولد وجود دارد اما فرد می تواند بعدها در طول زندگی نیز به آن مبتلا شود. ژن کوررنگی ژنی وابسته به X بوده و احتمال کوررنگی در مردان بیشتر از زنان است. [مردان تنها 1 کروموزوم X دارند در حالی که زنان 2 کروموزوم X داشته و داشتن یک ژن سالم می تواند ژن معیوب دیگر را جبران کند]
تغییر در دید رنگی می تواند بیانگر مشکلی جدی تر باشد. هر فردی که تغییر محسوس در دید رنگی خود احساس می کند باید به چشم پزشک مراجعه کند.
References:
https://nei.nih.gov/health/color_blindness/facts_about
https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-color-blindness