ویتامین D یکی از ویتامین های محلول در چربی است که در منابع غذایی اندکی وجود دارد (ماهی و تخم مرغ) بنابراین ساخت آن در بدن، منبع اصلی دریافت این ویتامین در نظر گرفته می شود. کبد و کلیه دو عضو بدن هستند که در ساخت این ویتامین نقش بسیار مهمی ایفا می کنند.
ویتامین D در حفظ سلامت استخوان ها نقش مهمی دارد. ریکتز و استئومالاسی دو بیماری مرتبط با استخوان هستند که در نتیجه کمبود شدید ویتامین D ایجاد می شوند . طبق آمار مرکز سلامت ملی و ارزیابی تغذیه ای، 41.6% بزرگسالان دچار کمبود ویتامین D بوده و در معرض ابتلا به پوکی استخوان می باشند.
کمبود ویتامین D به دلیل کمبود مواجهه با نور خورشید، کمبود دریافت منابع ویتامین D و سوءجذب اتفاق می افتد.
منابع غذایی ویتامین D :
ویتامین D در فرآورده های حیوانی وجود دارد و غنی ترین منبع آن روغن کبد ماهی است. این ویتامین به مقادیر کم در کره، خامه، زرده تخم مرغ و جگر یافت می شود. شیر انسان و شیر غنی شده گاو از منابع فقیر ویتامین D به حساب می آیند به همین دلیل شیر را با ویتامین D غنی میکنند. بیشتر شیرخشک های کامل، بعضی مارگارین ها، کره، شیر سویا، غلات آماده و تمام محصولات شیرخواران نیز غنی می شود.
علائم کمبود ویتامین D :
- بیماری ریکتز (راشیتیسم) : این بیماری به دلیل اختلال در معدنی شدن استخوان های در حال رشد اتفاق می افتد و علامت آن غیرطبیعی بودن استخوان ها، درد استخوانی، حساس بودن عضلات، ساق پای خمیده، زانوی برجسته و برجستگی پیشانی است.
- استئومالاسی: این بیماری در بزرگسالان اتفاق افتاده و علائم آن شامل شکستگی های استخوانی خصوصا در ستون فقرات، ران و بازو و ضعف عضلانی است.
- استئوپروز یا پوکی استخوان: در این بیماری تراکم استخوانی کم می شود. شایع ترین بیماری در زنان پس از یائسگی است ولی در مردان مسن هم اتفاق می افتد.
Reference:Pazirandeh S.Burns DL.Motil KJ.Drezner MK.Mulder JE. Overview of vitamin D. Feb 2019